به نام خالق فن.
من دایدالوس هستم! عاشق خلاقیت و ابتکار. اما مدتی است که به دلیل نارضایتی همکاران، ناچار شدم تا با همراهی سیسوگ پرونده یک جنایت را بررسی کنم. یک جنایت وسیع و بینالمللی یک تجارت سیاه، تجارت قطعات تقلبی الکترونیکی! روزی از روزها در دفتر خود نشسته بودم که تلفن زنگ خورد …
یعنی کی پشت خطه؟
دیدم زئوس زنگ میزند …
تلفن را جواب دادم …
زئوس آشفته و نگران بود، او به من گفت: “سیسوگ به کمک تو نیاز دارد، مهندسان زیادی قربانی قطعات تقلبی الکترونیکی شدهاند، جزییات پرونده و مشخصات قربانیها را برایت میفرستم!”. و اینگونه شد که کارآگاه سیسوگ و دستیارش دالدایوس وارد یک ماجرای پیچیدهای شدند …
اندکی گذشت و حکم ماموریت برام ارسال شد:
با احترام، سیسوگ.
وای! چه افتخاری! زئوس اطلاعات محرمانهای برایم فرستاد، بستهای شامل نام قربانیان و مظنونین، تعدادی سرنخ و …
سپس شروع به طبقهبندی اطلاعات کردم. البته بعدتر کارآگاه سیسوگ به من توصیه کرد که مشخصات کامل مظنونین و قربانیان را ذکر نکنم. مدتی گذشت و ما اطلاعات رو طبقهبندی کردیم. متوجه شدیم ما با یکی یا دو مجرم طرف نیستیم! با مافیای تمام عیار طرفیم! آن هم در سطح بینالمللی! یک مجرم تحت تعقیب با نام “پدر خوانده” سردسته تمام این شرارتها بود، اما هیچ ردی از خودش بجا نگذاشته بود. برای پیدا کردن سرنخ، پروندهها را زیر و رو کردیم، به یک کیس برخورد کردم که خیلی تکاندهنده بود. جوانکی در یک شرکت مشغول به کار شده بود، بردهایی طراحی کرده بود که به شبکهی CAN متصل میشد، در پرونده درج شده بود که نمونههای اولیه خوب کار کرده بود، اما وقتی صدها عدد از این برد تولید شده بود، حدود نیمی از بردها کار نمیکرد، مهندس جوان هر کاری که توانست انجام داد، اما مشکل پیدا نشده بود و از کار خود اخراج شده بود.
دلم به حالش سوخت، با او تماس گرفتم.
– سلام مهندس جوان! من دالدایوس هستم! در مورد مشکلت با بردهای شرکت سوالاتی داشتم.
– سلام قربان. دیگه مهم نیست! من اخراج شدم!
– اگه اطلاعات بردهایی که کار نمیکنه رو بهم بدی، قول میدم با کارفرمایت صحبت کنم و تو را به کار برگردانم!
– اِممم قربان جدی میگویید؟
– بله!
– من دلیل را پیدا کردم ولی دیر شده!
– بگو ببینم چی شد؟
– ما برد ها را که به کارخانه مونتاژ فرستادیم، قطعه کم آوردیم. اون قطعه کنترلر شبکه بود و عجله داشتیم. فروشگاههایی هم که نزدیک بودند موجود نداشتند. تعدادی قطعه از فروشگاه حاجی ارزونی خریدیم، بعضیاشون خوب بودند، اما بعضیا نه، اون قطعات چاپ عجیبی داشتند.
– عجب! آدرس حاجی ارزونی رو برام بفرست! من هماهنگ میکنم فردا برگردی سر کارت!
– ممنونم قربان!
تلفن را که قطع کردم بلافاصله یک یادداشت برای سیسوگ فرستادم: ” اولین مظنون پیدا شد. ولی باید یه نفر رو به کارش برگردانی!”
سیسوگ برایم پیام فرستاد: “دالدایوس، احتیاط کن و برو ازش باز جویی کن! اون جوان رو من به کارش بر میگردانم!”
بلافاصله راهی بازار شدم و فروشگاه حاجی ارزانی رو پیدا کردم. رفتم داخل فروشگاه، یک مرد عجیب غریب آمد جلو و گفت فرمایش؟
– من دالدایوس هستم!
– خب باش!
– بهش گفتم ساعتتو ببین، دقیقا 30 ثانیه مونده تا در مورد اون قطعاتی که ماه قبل به این شرکت فروختی به من آمار بدی، وگرنه …
– وگرنه چی؟!
– وگرنه تو را تجزیه میکنم و از کربن بدنت مقاومت درست میکنم، من از طرف سیسوگ مامور هستم!
خلاصه تا اسم سیسوگ رو شنید، آب دهانش رو قورت داد و گفت: “قربان کار من نبود. من اون قطعات رو از چین خریدم، دیدم قیمتش خوبه، تمامشو خریدم، اون جوان هم چند روز قبل کارش لنگ بود، قطعاتو بهش دادم. همین.”
– عجب، اطلاعات جایی که قطعاتو خریدی برام بنویس، یک نمونه از قطعه هم به من بده!
ظاهرا قطعات از یک فروشگاه کوچک در چین خریداری شده بود. سیسوگ عازم چین شد تا اطلاعات بیشتری کسب کند. من هم قطعات رو به آزمایشگاه فرستادم. در این بین قطعات مشابهی رو پیدا کردم، قطعات نو بودند ولی کار نمیکردند. با کمپانی سازنده یکی از قطعات تماس گرفتم. آنها نیز گفتند: “برای اجتناب از قطعات الکترونیکی جعلی ما با بازبینی بصری همه بستهبندیها شروع میکنیم. برخی از علائم زیر را جویا شوید:
– وجود اشتباه در برچسب تولید کنندگان.
– تایید اینکه کد تاریخهای بر روی برچسب، نشانگر تاریخ کدهای مربوطه میباشد.
– کد تاریخهایی که ممکن نیست! به طور مثال تاریخ جنگ جهانی اول، یا تاریخ 80 سال بعد، حتی ماه هفدهم سال!
– اگر قطعات حساس به رطوبت باشند، آنها نیاز به یک بسته خشک و یک نشانگر رطوبت دارند. اغلب تقلبیها برخی از کارتهای حساس به رطوبت مورد نیاز را فراموش میکنند. همینطور الزامات دیگر را معمولا میتوان در برگه مشخصات قطعه یافت.
چند روز بعد سیسوگ از چین برگشت، سرنخهای خوبی را در قالب یک گزارش تحویل من داد: “راهنمای تشخیص قطعات تقلبی الکترونیکی از قطعات اصلی”.
با این گزارش همراه باشید:
تجارت قطعات تقلبی الکترونیکی در چین، بسیار رشد پیدا کرده است.
انبوهی از بردهای الکترونیکی، ضایعات کارخانهها و … از راه دریا به کشور هنگ کنگ میرود و در آنجا نیز به مرز چین ترانزیت و یا قاچاق می شود.
در چین و بخصوص منطقه شنزن، کارگاههایی جهت باز سازی (ReNew) و حتی جعل قطعات الکترونیک وجود دارد. در ادامه راهکارهایی جهت شناسایی قطعات تقلبی الکترونیکی معرفی خواهد شد. پیش از هر چیزی شایان ذکر است که خرید کلیه قطعات بایستی از مراجع رسمی و معتبر انجام گیرد. البته متأسفانه در کشور ما قطعات تقلبی و بازسازی شده بسیار زیاد هستند. بیشتر جعل قطعات، شامل نیمههادیها و به خصوص آی سیها است.
همچنین جعل قطعات به چند روش صورت می پذیرد:
- فروش قطعهی دست دوم بجای قطعهی جدید
- قطعههایی که مشخصات ضعیف تری دارد و بجای قطعهی اصلی عرضه می شود.
- قطعاتی که در آزمون های QC شرکت سازنده، مردود شده اند و به نحوی به بازار قاچاق شده است.
- قطعهی معیوب بجای قطعه اصلی عرضه می شود.
گزارشات سیسوگ اطلاعات خوبی را در برداشت، همچنین سیسوگ گفت که “پدر خوانده” در چین کارگاههای زیادی دارد، توی بعضی از این کارگاهها، مزد کارگران بسیار ناچیز است.
چند روز بعد یک گزارش به دست ما رسید:
راهکارهای جلوگیری از دریافت قطعات تقلبی الکترونیکی
- خرید از فروشگاهها و تأمین کنندگان معتبر.
- تستهای بصری و فیزیکی.
- تستهای توصیه شده توسط کمپانی سازنده.
- تستهای مخرب بر روی نمونهها.
برای تشخیص قطعات تقلبی الکترونیکی شما همچنین باید یک میکروسکوپ با حداقل بزرگنمایی X33 داشته باشید. همچنین مهم است که شما یک دوربین نصب شده بر روی میکروسکوپ خود داشته باشید. بعضی از فرآیندهای تشخیص قطعات تقلبی الکترونیکی، شما را مجبور به ارسال کپی عکسها به منابع مختلف برای ارزیابی آنها میکند. علاوه بر یک میکروسکوپ، شما نیاز به یک حلال برای بررسی طولانی بودن دوام علامت گذاریهای چاپ شده روی قطعه دارید. استون یک ماده شیمیایی رایج برای این تست است، اما روش پیشنهادی یک حلال کمتر سخت است ترکیبی از 3 ذره معدنی و یک بخشی الکل است. این مخلوطی است که در استاندارد نظامی MIL-STD-883 (روش 2015.13) برای تعیین مقاومت چاپ روی قطعات بکار میرود.
با ما همراه باشید تا در قسمت دوم این مقاله شما را با انواع راهکارهای عملی برای تست قطعات تقلبی الکترونیکی آشنا کنیم.
انتشار مطالب با ذکر نام و آدرس وب سایت سیسوگ، بلامانع است.
شما نیز میتوانید یکی از نویسندگان سیسوگ باشید. همکاری با سیسوگ
سلام و درود
خوب بود. مخصوصا اونجا که با استناد به مقاله MIL-STD-883 منبع معرفی کردی عالی بود تشکر
سپاس از لطف شما
سلام. قسمت دوم چرا حذف شد؟
نیاز به ویرایش داشت مجددا منتشر میشه
شد!؟
معذرت میخام نشده هنوز انشاله تو اولین فرصت مجدد منتشر خواهد شد
ممنونم.
در ضمن به نظرم ان شاء الله در این مورد صحیح هستش.
عالی بود
سلام ممنون بابت مقاله هایی که واقعا کارفردی هستند
این قضیه برای من خیلی پیش اومده
قطعاتی مثل lm2576 که بجای 3 امپر نیم امپر بیشتر تحمل نداشت و بدتر ازهمه ورودیش به خروجیش متصل میشد و….
max485 که زود داغ میکرد و نویز میفرستاد خازن تانتال که بلافاصله داغ میکرد یا بعد یک هفته کار میسوخت و max232, mic29302 , ds1307 , at2616 ، 8705
هر کدو مشکلاتی داشتن
بهترین راهکار
از فروشگاه معتبری که اصل یا کپی بودن قطعه را قید میکنن خرید کنید مثل جوان
جنس اورجینال بخرید نه کپی
به قیمت قطعه در مقایسه با مشابه هاش توجه کنید معمولا اصلی ها چند برابر قیمت دارن ولی ارزش داره
بعد از خرید حتما تست کنید و بدترین شرایط را سرش بیارید
خودتون خرید کنید دست ادم ناشی ندید
بنظرم تست نظری زیاد جواب نمیده
سلام و درود
با این داستان سرایی نشون دادی یه مهندس الکترونیک همه کار میتونه بکنه حتی داستان نویسی
عالی بود ممنون
نمیدونم تبلیغ میشه یا نه ولی انصافا باید گفت
۱۲ ساله با جوان الکترونیک کار میکنم قطعات همه عالی و هر مشکلی هم داشته باشه مرجوع میکنی قبول میکنه
سلام .
واقعا برای مهندسهای الکترونیک توی ایران همین یک کار مونده بود!!!!!.
سپاس بابت زحمتی که برای تهیه این مطالب ذی قیمت کشیدین .
بسیار بسیار ضعیف!
اینکه از جای معتبر باید خریداری بشه رو خودمون میدونیم اما جای معتبر کجاست ؟ دوم همون جای هم که کلی اسم در کرده واقعا معتبر هست ؟ سوم تشخیص فیزیکی و بررسی چاپ و این صحبتا واقعا مسخرست کسی که بخواد تقلب کنه برای کاری نداره یک رنگ با کیفیت هم استفاده کنه من خودم 100 عدد MAX487 از معتبر ترین وارد کننده کشور خریدم کل 100 عددش بعد از کمتر از 20 ساعت میسوخت اخرشم از یک شرکت خرده پا خریدم و به خوبی داره کار میکنه بنظر من همه چی برمیگرده به اعتماد به فروشنده و خودمون زیر تست بزاریم همونم مشخص نیست دوباره همون جنس رو از همونجا خریداری کنیم دقیقا همون جنس ارسال بشه
مثلا همون شرکت خرده پا که MAX478 جنس خوبی به من داد یک بار ازش برای تست 10 عدد DS1307 خریدم و توی پارت بعدی که 100 عدد خریدم کیفیت متفاوت و بد بود
سلام دوست عزیز
اگر قرار باشه ما یک روش بگیم و ادعا کنیم این روش کلی هست مطمئنا جمله نادرستی هست
البته کمی باید صبور بود و قسمتهای بعدی ماجرا را خوند
در اونجا ما کلی عکس و تصویر ارائه خواهیم دید که متوجه خواهید شد اگر در این مسئله متخصص باشید حتما میتونید با درصد بالایی جون سالم به در ببرید
من شخصا چند روزی کنار یکی از این متخصصین در چین تو بازار اصلی الکترونیک بودم
و واقعا جوری تحلیل میکرد و مواردی را میگفت که شاید یک متخصص حوزه جرم شانسی نمیتونست اینقدر جزئیات داخل یک قطعه الکترونیکی ببینه
به هر حال بهتره منتظره قسمتهای بعدی باشید و امیدوارم اون موقع نظرتون عوض بشه
البته خیلی دوست دارم نویسنده این پست هم پاسخ شما را مجزا بده شاید حس بهتری به مطلب پیدا کنید 🙂
دوست عزیز سلام…
وقتی صحبت از تست بصری میکنیم، یعنی زیر میکروسکوپ بررسی کنید.
ضمن اینکه دهها روش برای تعیین اصالت و کیفیت یک تراشه وجود دارد.
تست بصری ساده ترین اونه.
توجه داشته باشید که فروشندگان معتبر اصالت قطعات فروخته شده تضمین میکنند و در صورت معیوب بودن قطعه نیز امکان مرجوع نمودن وجود دارد. همچنین در محصولاتی که حساسیت بالایی دارند دستورالعمل های تست های قبل از تولید برای قطعات تعریف میشود. در مجموعه استاندارد های سری MIL به وفور میتوان این روش ها را پیدا کرد.
دوست عزیز در قسمت بعدی مقاله برخی روش ها و جزییات بررسی خواهند شد.