آموزش, توصیه شده, دوره آلتیوم دیزاینر, مقاله های سیسوگ, نرم افزار آلتیوم دیزاینر

لایه‌های PCB و طراحی برد چند لایه | قسمت 16 آموزش آلتیوم دیزاینر

آموزش آلتیوم دیزاینر قسمت 16 لایه های PCB و برد چند لایه

در قسمت پانزدهم ( سیگنال دیفرانسیلی ) آموزش آلتیوم دیزاینر به مبحث سیگنال‌ دیفرانسیلی (زوج تفاضلی) ، مزایا و ملاحظات آن پرداختیم. در این قسمت به معرفی لایه‌های مختلف PCB و طراحی برد چند لایه می‌پردازیم. با سیسوگ همراه باشید.

 

اگر به نوار پایین صفحه آلتیوم یا لایه‌های موجود در صفحه Configuration دقت کنید، متوجه می‌شوید علاوه بر لایه Top و لایه Bottom لایه‌های دیگری را نیز نمایش می‌دهد. اما این‌ لایه‌ چه کاربردی دارند؟

اجازه بدید قبل از اینکه بریم سراغ بردهای چند لایه، لایه‌های معمول در PCB را معرفی کنیم:

لایه‌های PCB

لایه راهنما Bottom Overlay/Top Overlay :

دقت کردید روی بردهای آماده (شرکت‌های سازنده محصول) کنار هر المان نام و شماره آن ذکر شده که معمولاً از رنگ سفید برای چاپ استفاده شده؟ به این نوشته‌ها چاپ راهنما گفته می‌شود که در هنگام طراحی PCB باید در لایه خاصی تحت عنوان لایه Bottom Overlay / Top Overlay نوشته شود. در هنگام سفارش PCB برای شرکت چاپ PCB مشخص می‌نمایید که “چاپ قطعات” را نیاز دارید.

علاوه بر نام المان می‌توان لوگو، نام برد و هر متن راهنمایی را روی برد نوشت بدون اینکه خللی برای المان‌ها و ترک‌ها ایجاد شود. اما در هنگام نوشتن این اطلاعات باید این نکته را رعایت نمود که چاپ راهنما روی پدها و زیر المان‌ها قرار نگیرد. چون بعد از مونتاژ خوانا نیست و هم‌چنین اگر چاپ راهنما روی پد قرار گرفته باشید لحیم به خوبی به پد نمی‌چسبد و ممکن است دردسر برایتان درست کند! در این صورت یا باید لحیم سردی را بپذیرید و یا آن را بتراشید ?

 

نمونه‌ای از چاپ راهنما (چاپ سفید) را می‌توانید در تصویر زیر ببینید:

 

لایه راهنما Bottom Overlay/Top Overlay

 

لایه راهنما Bottom Overlay/Top Overlay

 

لایه محافظ قلع کاری Solder Mask :

بردهای رنگی را دیده‌اید؟ مثلا سبز، آبی، مشکی، سفید یا حتی قرمز. بردهایی که به عنوان برد تست سفارش می‌دهیم فقط لایه‌های سیگنال را دارند. اما این‌ بردهای رنگی با لایه‌ای تحت عنوان لایه محافظ قلع کاری پوشانده شده‌اند که در PCB تحت عنوان Top Solder / Bottom Solder قابل تنظیم است.

 

لایه محافظ قلع کاری

 

در واقع این یک لایه‌ پلیمری است که روی کل برد به غیر از پدها کشیده می‌شود و از اتصالی اتفاقی ترک‌ها با المان‌های خارجی یا قلع اضافه و ذرات رسانا جلوگیری می‌کند (در حقیقت از لایه مسی محافظت می‌کند). این سولدر متناسب با تعیین لایه Top و یا Bottom روی برد کشیده می‌شود (به طور معمول روی دو لایه Top و Bottom سولدر قرار می‌گیرد.)

به تصویر زیر که لایه Top Solder را نشان می‌دهد توجه کنید! با توجه به تعریف بالا گفتیم که لایه محافظ روی تمام قسمت‌های برد به غیر از پدها قرار می‌گیرد اما در تصویر دیده می‌شود که فقط روی پدها سولدر قرار گرفته است. به صورت یک قرارداد سولدر ماسک در آلتیوم به صورت عکس نمایش داده می‌شود در حقیقت جاهایی که سولدر ماسک نمی‌خورد نشان داده می‌شود.

 

لایه محافظ قلع کاری

 

در تصویر زیر چاپ سبز روی برد دیده می‌شود:

 

لایه محافظ قلع کاری

 

به طور معمول بردها در حالت یک لایه و دو لایه طراحی می‌شوند. با Top Layer و Bottom Layer در قست‌های قبل آشنا شدیم. اما گاهی شرایطی پیش می‌آید که مجبور به افزایش تعداد لایه‌ها می‌شویم. دلایلی مانند:

  • فضای محدود مسیرکشی
  • اتصالات بهتر زمین
  • اتصالات بهتر تغذیه
  • ملاحظات بردهای فرکانس بالا شامل ملاحظات Signal Integrity و Power Integrity

 

خب حالا که مجبور به افزایش تعداد لایه‌ها شدیم چطور این کار را انجام بدیم؟

 

تنظیمات Layer Stack Manager :

برای افزایش تعداد لایه‌ها باید از Layer Stack Manager کمک گرفت. از نوار بالای صفحه گزینه Design –> Layer Stack Manager را انتخاب نمایید تا صفحه زیر برای شما باز شود.

 

تنظیمات Layer Stack Manager

 

تنظیمات Layer Stack Manager در آلتیوم 18

تنظیمات Layer Stack Manager در آلتیوم 18

 

در حالت پیش فرض، تنظیمات Layer Stack Manager برای برد دو لایه قرار دارد. در قسمت Presets تنظیماتی برای بردهای چند لایه‌ قرار دارد که در صورت تمایل می‌توانید از آن‌ها استفاده نمایید.

 

تنظیمات Layer Stack Manager

 

استفاده از تنظیمات از پیش تهیه شده Presets چندان توصیه نمی‌شود و بهتر است طراح متناسب با نیاز خود لایه‌ها را تنظیم نماید.

برای اضافه کردن لایه روی گزینه Add Layer کلیک نمایید.

افزودن لایه به PCB در آلتیوم

 

دقت داشته باشید که به غیر از برد تک لایه،تعداد لایه دیگر بردها به صورت زوج زوج پیش می‌رود. یعنی برد دولایه، چهار لایه، شش لایه و … پس بنابراین به تعداد دفعات زوج باید با استفاده از گزینه Add Layer لایه اضافه نمایید.

 

افزودن لایه به PCB در آلتیوم

 

با کلیک کردن روی هر لایه می‌توان نام آن را تغییر داد. هم‌چنین با استفاده از گزینه‌های Move up و Move Down می‌توان لایه انتخابی را جابجا نمود.

تا اینجا لایه‌ها را افزایش دادیم، اما آیا این مواردی هست که با رعایتشون برد چند لایه بهتری را طراحی کنیم؟ بهترین روش در طراحی بردهای چندلایه پیروی از الگوهای تایید شده برای لایه‌هاست. در زیر Stack Up هایی را برای بردهای چهار و شش لایه پیشنهاد می‌دهیم:

 

Stack Up پیشنهادی برد چهار لایه:

در برد چهار لایه بهتر است لایه‌ها بدین صورت مورد استفاده قرار گیرند:

Stack Up پیشنهادی برد چهار لایه

Stack Up پیشنهادی برد شش لایه:

در برد شش لایه بهتر است لایه‌ها بدین صورت مورد استفاده قرار گیرند:

Stack Up پیشنهادی برد شش لایه

وقتی صفحات GND و Power را نزدیک هم در نظر می‌گیریم بین آن‌ها خازنی با ظرفیت بالا ایجاد می‌شود. این خازن به دلیل ایده آل بودن ارزشمند است و در طراحی بردهای فرکانس بالا کاربرد دارد.
در آلتیوم 16 نمایشی از لایه‌ها نیز در سمت چپ صفحه Layer Stack Manager نشان می‌دهد که به درک بهتر لایه‌های درونی کمک می‌کند. همان‌طور که در تصویر نیز می‌بینید بین لایه‌ها یک لایه دی الکتریک نیز به عنوان عایق اضافه می‌شود.

Stack Up پیشنهادی برد شش لایه

تنظیمات Drill Pair :

در پایین صفحه Layer Stack Manager تنظیماتی برای Via در بردهای چندلایه می‌توانید انجام دهید.
تنظیمات Drill Pair
در صفحه Drill Pair Manager باز شده می‌توانید تنظیم کنید Via از چه لایه‌ای شروع و در چه لایه‌ای پایان یابد. این کار برای مواردی کاربرد دارد که در برد چند لایه بخواهید Via تنها در بین لایه‌های درونی قرار گیرد (Via از لایه بالایی یا لایه پایینی ادامه نداشته باشد).
تنظیمات Drill Pair
بدین صورت می‎‌توانید مشخص کنید Via از کدام لایه آغاز و در کدام لایه پایان یابد:
تنظیمات Drill Pair
تذکر: در صورت استفاده از این روش حتماً حتماً از قابلیت و توانایی شرکت چاپ PCB در این زمینه اطمینان حاصل نمایید.
در این قسمت سعی کردم تا جای ممکن نکات مربوط به تنظیمات بردهای چند لایه را توضیح دهم. در قسمت هفدهم به تنظیم طول مسیرها ( Interactive Length Tuning ) و کلیدهای میان‌بر Length Tuning می‌پردازیم. با سیسوگ همراه باشید.

مطالب مرتبط

انتشار مطالب با ذکر نام و آدرس وب سایت سیسوگ، بلامانع است.

شما نیز میتوانید یکی از نویسندگان سیسوگ باشید.   همکاری با سیسوگ

14 دیدگاه در “لایه‌های PCB و طراحی برد چند لایه | قسمت 16 آموزش آلتیوم دیزاینر

  1. Avatar for حمید رضا حمید رضا گفت:

    سلام
    چطوری باید بعد از اضافه کردن لایه ها، مشخص کنیم که کدوم لایه POWER باشه و کدوم لایه GND و غیره ؟؟؟
    قوانین مربوط به AUTO ROUTE توی بردهای چند لایه چگونه است؟

    1. Avatar for Sisoog Os Sisoog Os گفت:

      سلام یه لایه جدید از نظر کارکرد میتونه شبیه بقیه لایه ها باشه و اینکه شما تصمیم میگیرید چه خطوطی را از اون رد کنید بستگی به طراحی شما داره و اون هم میتونه در همون قوانین Autorout تعیین بشه

  2. Avatar for سارا سارا گفت:

    سلام تشکر بابت مطالب عالیتون . سوال دارم 🙂 اینکه شما فرمودین می تونیم مشخص کنیم وایو ها بین دوتا لایه باشن ایا می شه یه قانون بزاریم که هم وایو سراسری داشته باشیم و هم وایو هایی که بین دوتا لایه باشن ؟ و اگر اره چطوری ؟ سوال دوم اینکه شما فرمودین از توانایی شرکت سازنده مطمین بشین من مثلا اگر بخوام با الفا مدار کار کنم چطور باید بفهمم چه جور توانایی دارن تو جدول توانایی هاشون مطلب خاصی ندیدم . سوال سوم اینکه آیا نحوه ترک کشی برای لایه های وسط با لایه های زیر و رو فرق داره یادمه یه نفر می گفت ترکی که تو این لایه ها کشیده می شه در اصل فضایی که نباید مس باشه رو مشخص می کنه نمی دونم درست تونستم بیان کنم یا نه 🙂

    1. Avatar for زئوس Zeus زئوس Zeus گفت:

      سلام دوست عزیز
      من قبل از سفارش یه برد به شرکتی که باهاشون کار میکنم حتما زنگ میزنم و باهاشون یه سری موارد رو چک میکنیم
      مثل حداقل فاصله ترک ها – حداقل قطر وایا و …. که بعد از چاپ مشکلی پیش نیاد

  3. Avatar for رضا افتخاری رضا افتخاری گفت:

    بسیار عالی بود.
    تخصص من تبدیل بردهای دولایه به تک لایه است. ولی همیشه دوست داشتم بتونم بردهای فرکانس بالا طراحی کنم. ممنون از آموزش هاتون . بسیار عالی و روان

    1. Avatar photo electronic girl گفت:

      سلام دوست عزیز
      ممنون از نظر مثبت شما
      موفق باشید

  4. Avatar for EAGLE_ELECTRONIC EAGLE_ELECTRONIC گفت:

    سلام _ خیلی عالی _ تشکر فروان _ عالی تر میشه اگر ادامه پیدا کنه در غیراینصورت کار ناتمام چندان جالب نیس و باعث دلسردی خواننده میشه

    1. Avatar photo electronic girl گفت:

      سلام خواهش میکنم دوست عزیز
      قسمت بعدی آموزش در حال آماده شده است ?

  5. Avatar for سجاد سجاد گفت:

    دمتون گرم
    عالی هستین شما
    همین فرمون رو پیش برید

    1. Avatar photo electronic girl گفت:

      ممنون از لطف شما دوست عزیز
      چنین کامنت هایی باعث دلگرمی و ادامه داده آموزش ها میشه

  6. Avatar for محمد صادق محمد صادق گفت:

    خداخیرتون با این مطالب خوبتون
    خسته نباشین به همه دست اندکاران سیسوگ

    1. Avatar photo electronic girl گفت:

      ممنون از لطف شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *