Radxa X4 یک کامپیوتر تک برد (Single-Board Computer) با پردازنده Intel Processor N100 است که در ابعادی اندازه یک کارت اعتباری دارد. قیمت این SBC با رم 4 گیگابایتی حدود 60 دلار و با رم 8 گیگابایتی حدود 80 دلار یا به دلار امروز حدود 3 میلیون و 500 هزار تومان به بالا، که آن را به رقیبی مقرون به صرفه برای Raspberry Pi 5 تبدیل می‌کند.
کامپیوتر تک برد x86: رقیبی قدرتمند برای Raspberry Pi 5
x86 SBC یک کامپیوتر تک برد قدرتمند می‌باشد که به‌عنوان رقیبی جدی برای Raspberry Pi 5 عرضه شده. این SBC، از پردازنده Intel N100 بهره می‌برد و امکانات قابل‌توجهی را با قیمتی رقابتی ارائه می‌دهد.
شباهت‌ها با Raspberry Pi 5
- دو خروجی micro HDMI برای اتصال به نمایشگرها
- چهار پورت USB 3.2/2.0 برای اتصال به طیف وسیعی از لوازم جانبی
- شبکه اترنت و Wi-Fi برای اتصال به اینترنت و شبکه‌های محلی
- هدر 40 پین GPIO که به کاربران امکان می‌دهد تا سنسورها، عملگرها و سایر دستگاه‌های الکترونیکی را به برد متصل کنند. این هدر توسط میکروکنترلر Raspberry Pi RP2040 کنترل می‌شود که از محبوبیت و پشتیبانی بالایی برخوردار است.
مزایای Radxa X4 نسبت به Raspberry Pi 5
- شبکه سریع‌تر: Radxa X4 از شبکه 2.5GbE و Wi-Fi 6 پشتیبانی می‌کند که به طور قابل‌توجهی سریع‌تر از شبکه Gigabit Ethernet و Wi-Fi 5 موجود در Raspberry Pi 5 است.
- ذخیره‌سازی پرسرعت: x86 از اس‌اس‌دی M.2 به طور داخلی پشتیبانی می‌کند که 4 تا 8 برابر سریع‌تر از اتصال PCIe HAT برای Raspberry Pi 5 است. این امر Radxa X4 را برای کارهایی که به خواندن و نوشتن مکرر داده نیاز دارند، مانند ویرایش ویدیو یا اجرای برنامه‌های کاربردی پایگاه داده، ایده‌آل می‌کند.
- پورت‌های USB سریع‌تر: پورت‌های USB 3.2 Radxa X4 از سرعت 10 گیگابیت در ثانیه پشتیبانی می‌کنند که دو برابر سریع‌تر از پورت‌های USB 3.0 Raspberry Pi 5 است.
معایب Radxa X4
- عدم وجود رابط‌های MIPI CSI و DSI: این رابط‌ها برای اتصال دوربین‌ها و نمایشگرهای لمسی ضروری هستند. فقدان این رابط‌ها x86 را برای پروژه‌هایی که به این قابلیت‌ها نیاز دارند، مانند رباتیک یا سیستم‌های نظارتی، نامناسب می‌کند.
- قیمت: قیمت x86 هنوز به طور قطعی مشخص نیست، اما انتظار می‌رود که کمی از Raspberry Pi 5 گران‌تر باشد.
- Radxa X4 SBC با ارائه طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها و عملکرد قابل توجه در کنار قیمت رقابتی، به عنوان یک رقیب قدرتمند برای Raspberry Pi 5 مطرح می‌شود. این برد برای طیف وسیعی از کاربردها، از جمله کامپیوترهای رومیزی کوچک، ایستگاه‌های کاری کم‌حجم، سرورهای رسانه، دستگاه‌های IoT و پروژه‌های آموزشی، ایده‌آل است.
- x86 از سیستم‌عامل‌های مختلفی از جمله Windows 10، Linux و Android پشتیبانی می‌کند.
- در حال حاضر امکان پیش‌سفارش Radxa X4 وجود دارد و انتظار می‌رود عرضه کامل آن در اواخر سال 2023 یا اوایل سال 2024 انجام شود.
مشخصات فنی Radxa X4
- SoC
- پردازنده چهار هسته‌ای Intel Processor N100 با فرکانس تا 3.4 گیگاهرتز (توربو)
- حافظه کش 6 مگابایتی
- کارت گرافیک Intel HD Graphics 24EU با فرکانس 750 مگاهرتز
- توان حرارتی (TDP) 6وات
- میکروکنترلر واحد کنترل (MCU)
- میکروکنترلر دو هسته‌ای Raspberry Pi RP2040 با هسته Cortex-M0+
- حافظه SRAM با ظرفیت 264 کیلوبایت برای کنترل ورودی/خروجی
حافظه رم
- 4 یا 8 گیگابایت حافظه رم LPDDR5 ( 16 گیگابایت حافظه رم LPDDR5 بصورت سفارشی) (فعلا در دسترس نیست))
ذخیره‌سازی
- اسلات M.2 M-Key برای اتصال SSD نوع NVMe با استاندارد M.2 2230
- پشتیبانی از PCIe نسل 3.0 x 4
- سرعت خواندن و نوشتن به ترتیب تا 3400 و 3100 مگابایت بر ثانیه
- حافظه فلش SPI برای بایوس (BIOS) یا UEFI
- جایگاه برای حافظه فلش eMMC (روی برد لحیم می‌شود)
خروجی تصویر
- دو پورت micro HDMI 2.0 با پشتیبانی از رزولوشن 4K با نرخ تازه‌سازی 60 فریم بر ثانیه
خروجی صدا
- جک 3.5 میلی‌متری صدا برای اتصال هدفون و میکروفون
شبکه
- پورت اترنت 2.5 گیگابیتی با پشتیبانی از تکنولوژی PoE (تغذیه از طریق کابل اترنت) با استفاده از کلاهک HAT (اختیاری)
بی‌سیم
- مدل 4 گیگابایتی:
- WiFi 5 و بلوتوث 5
- مدل‌های 8 گیگابایتی و بالاتر:
- WiFi 6 و بلوتوث 5.2
پورت‌های USB
- 3 عدد پورت USB 3.2 با سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه
- 1 عدد پورت USB 2.0 با سرعت 480 مگابیت بر ثانیه
پین‌های توسعه (هدر GPIO)
- هدر 40 پین GPIO سازگار با اکثر پین‌های GPIO رزبری پای
- امکان اتصال موارد زیر:
- تا 2 عدد رابط SPI
- تا 2 عدد رابط سریال UART
- تا 2 عدد رابط I2C
- تا 16 خروجی PWM
- تا 8 ورودی/خروجی قابل برنامه‌ریزی (PIO)
- 1 عدد ورودی برق 5 ولت DC
- 2 عدد پین خروجی برق 3.3 ولت DC
سایر قابلیت‌ها
- دکمه روشن/خاموش
- دکمه بوت‌سل (BOOTSEL) برای میکروکنترلر RP2040
- هدر فن
- هدر RTC
RTC مخفف Real-Time Clock است. این یک مدار الکترونیکی است که زمان را حتی زمانی که کامپیوتر یا دستگاه الکترونیکی خاموش است، نگه می‌دارد. RTC ها معمولاً از یک باتری کوچک برای تامین برق استفاده می‌کنند و از یک کریستال کوارتز برای حفظ زمان دقیق استفاده می‌کنند.
قابلیت‌های بایوس
- روشن‌شدن خودکار، راه‌اندازی با شبکه (Wake-on-LAN)، راه‌اندازی با زمان‌بندی RTC، راه‌اندازی از طریق PXE
منبع تغذیه
- 12 ولت/2 آمپر (حداقل) از طریق پورت USB Type-C با پشتیبانی از Power Delivery (PD)
- توان پیشنهادی 25 وات یا بالاتر در صورت استفاده از تمام درگاه‌های USB 3.0
- امکان تأمین برق از طریق هدر ورودی 12 ولت
ابعاد
- 85 در 56 در 20 میلی‌متر
دمای کارکرد
- 0 درجه سانتی‌گراد تا 60 درجه سانتی‌گراد
Radxa به طور رسمی از سیستم عامل‌های Windows 10/11 و نسخه‌های لینوکس Debian/Ubuntu بر روی این برد پشتیبانی می‌کند. با این حال، با توجه به معماری x86 این برد، انتظار می‌رود که سیستم عامل‌های دیگری نیز بر روی آن قابل اجرا باشند.
یک کتابخانه کنترل و دسترسی سخت افزار برای لینوکس ارائه خواهد شد، اما در حال حاضر اطلاعاتی در مورد زمان انتشار آن در دسترس نیست. مستندات این برد درحال‌توسعه است، اما میتوانید پیش‌نمایش محصول، نمودار شماتیکی PDF و نقشه قرارگیری اجزا را از این لینک دانلود کنید.
باتوجه‌به معماری x86 Radxa X4، انتظار می‌رود که طیف گسترده‌ای از نرم‌افزارها و ابزارهایی که به طور معمول برای سیستم‌های x86 در دسترس هستند، بر روی این برد نیز قابل‌اجرا باشند. توسعه‌دهندگان می‌توانند از هدر 40 پین GPIO برای اتصال سنسورها، عملگرها و سایر دستگاه‌های الکترونیکی به برد استفاده کنند.
پشتیبانی از PoE (تغذیه از طریق کابل اترنت) به کاربران امکان می‌دهد تا Radxa X4 را بدون نیاز به آداپتور برق جداگانه، از طریق کابل اترنت تغذیه کنند.
سیستم خنک کننده اختصاصی Radxa X4
در اواخر سال گذشته، من یک کامپیوتر تک برد صنعتی مشابه اما گران‌تر به نام AAEON UP 7000 را با سیستم‌عامل اوبونتو 22.04 بررسی کردم. عملکرد آن در اکثر موارد بهتر از Raspberry Pi 5 بود و پین‌های GPIO نیز به خوبی کار می‌کردند. با این حال، خنک‌کننده برای این برد قطعا ضروری است و در حال حاضر شرکت Radxa اطلاعاتی در مورد راهکارهای خنک‌کننده برای X4 ارائه نکرده است. برای مقایسه، UP 7000 به لطف هیت‌سینک بزرگ (که در تصویر پایین می‌بینید) می‌توانست بدون فن کار کند. بنابراین انتظار می‌رود راه‌حلی مشابه برای خنک‌کننده Radxa X4 نیز در آینده در دسترس قرار گیرد.
البته شرکت Radxa بالاخره راه‌حل خنک‌کننده خود را برای Radxa X4 معرفی کرد. این راه‌حل شامل یک کیس فلزی است که به‌عنوان هیت‌سینک عمل می‌کند و به یک فن مجهز شده است. این کیس به طور خاص برای X4 طراحی شده است و به طور مؤثر گرما را از پردازنده و سایر اجزای برد منتقل می‌کند و از گرم‌شدن بیش از حد و عملکرد ناپایدار آنها جلوگیری می‌کند.
با هیت سینک بزرگ UP 7000
زمان و نحوه عرضه به بازار
قیمت مدل 4 گیگابایتی این برد تنها 60.63 دلار و مدل 8 گیگابایتی آن 79.96 دلار به همراه هزینه ارسال است. هرچند در حال حاضر هر دو مدل در موجود نیستند، اما به گفته‌ی منابع، به زودی قابل خرید خواهند بود.
مدل‌های مجهز به حافظه‌ی فلش eMMC کمی دیرتر عرضه می‌شوند و همچنین احتمال دارد در آینده شاهد نسخه‌ی صنعتی Amston Lake باشیم. فروش Radxa X4 حداقل تا سپتامبر سال 2032 ادامه خواهد داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر، میتوانید به صفحه‌ی محصول مراجعه کنید.
https://radxa.com/products/x/x4/
منبع : cnx-software
