ساختار زوج دارلینگتون
«ترانزیستور دارلینگتون» (Darlington Transistor) که به «زوج دارلینگتون» (Darlington Pair) نیز مشهور است، توسط سیدنی دارلینگتون (Sideny Darlington) اختراع شد. این ترانزیستور آرایش ویژهای از دو ترانزیستور پیوندی دوقطبی NPN یا PNP است که به یکدیگر متصل شدهاند. در این پیکربندی، امیتر یکی از ترانزیستورها به بیس ترانزیستور دیگر متصل میشود و یک ترانزیستور حساستر میسازد که بهره جریان بسیار بیشتری دارد و در کاربردهایی که تقویت یا سوئیچینگ جریان لازم است مورد استفاده قرار میگیرد.
زوج دارلینگتون را میتوان از دو ترانزیستور مجزا ساخت. البته این ترانزیستور در یک بسته و به صورت مجتمع نیز موجود است که سه پایه بیس و امیتر و کلکتور دارد. زوج دارلینگتون در انواع مختلف و ولتاژها و جریانهای متنوع برای هر دو نوع PNP و NPN در دسترس است.
همانطور که میدانیم، یک ترانزیستور مشابه شکل زیر میتواند به عنوان یک سوئیچ روشن/خاموش عمل کند.
وقتی بیس ترانزیستور NPN زمین میشود (صفر ولت) و جریان بیس Ibبرابر با صفر است، جریانی از امیتر به کلکتور نخواهد گذشت و بنابراین، ترانزیستور خاموش خواهد شد. اگر بیس با ولتاژی بیشتر از ۰.۷ولت بایاس مستقیم شود، جریان از امیتر به سمت کلکتور عبور خواهد کرد و در این حالت میگوییم ترانزیستور روشن است. وقتی ترانزیستور در این دو مُد یا حالت کار کند، به عنوان یک سوئیچ یا کلید شناخته میشود.
مسئلهای که در اینجا وجود دارد، این است که بیس ترانزیستور را باید بین صفر و یک مقدار مثبت سوئیچ کرد تا ترانزیستور در نقطهای که جریان بیس Ibاز قطعه میگذرد و در نتیجه جریان کلکتور Ic بزرگ شده و Vceکوچک میشود اشباع شود. در نتیجه، با یک جریان کوچک بیس میتوانیم یک جریان بزرگتر بین کلکتور و امیتر را کنترل کنیم.
نسبت جریان کلکتور به جریان بیس (β) به عنوان بهره جریان ترانزیستور شناخته میشود. مقدار معمول β. برای یک ترانزیستور دوقطبی استاندارد بین ۵۰ تا ۲۰۰است و برای ترانزیستورهایی با مشخصات برابر نیز متفاوت است. در برخی موارد که بهره جریان یک ترانزیستور برای تغذیه یک بار بسیار کم باشد، یکی از راههای افزایش بهره استفاده از زوج دارلینگتون است.
یک پیکربندی ترانزیستور دارلینگتون که به عنوان زوج دارلینگتون یا «مدار سوپرآلفا» (Super-Alpha Circuit) شناخته میشود، از دو ترانزیستور NPN یا PNP متصل به یکدیگر تشکیل شده است؛ به طوری که جریان امیتر ترانزیستور اول TR۱جریان بیس ترانزیستور دوم TR۲ است. بنابراین، مطابق شکل زیر، ترانزیستور TR۱ به صورت امیتر فالوئر و TR۲به صورت تقویتکننده امیتر مشترک متصل میشوند.
در زوج دارلینگتون، جریان کلکتور ترانزیستور تابع (Slave) یا کنترل TR۱همفاز با ترانزیستور سوئیچینگ متبوع (Master) TR۲است.
برای مثال، با استفاده از زوج دارلینگتون NPN، کلکتور دو ترانزیستور به هم متصل شده و امیتر TR۱بیس TR۲ را کنترل میکند.