ادامه مسیر عبور داده ها در اینترنت تا مقصد (بخش اول) | قسمت ششم مفاهیم شبکه و اینترنت در راه‌اندازی ماژول ESP8266

سنسور التراسونیک حالا که با شبکه، روتر، IP و… آشنا شدیم، ببینیم داده ­ها بعد از عبور از مودم به کجاها می‌روند تا به مقصد برسند.

عبارت ISP به چه معناست؟

ISP یا ارائه‌دهنده خدمات اینترنت (Internet Service Provider) شرکتی است که به شما امکان می‌دهد با استفاده از اشتراک دوره ­ای (به‌عنوان‌مثال ماهیانه)، از خانه یا دفتر خود به اینترنت دسترسی داشته باشید.

سرور چیست؟

برای اینکه متوجه معنای هاست شویم، باید ابتدا به سراغ واژه‌ی سرور برویم. سرور یک کامپیوتر همیشه روشن و متصل به اینترنت است که منابع مختلفی مانند رم، فضای ذخیره‌سازی، پردازنده و … را برای سرویس‌گیرنده‌های داخل شبکه آماده می‌کند. به زبان ساده‌تر سرور، کامپیوتر یا سیستم فیزیکی قدرتمند (سرور از قطعات سخت‌افزاری خاصی تشکیل شده ‌است که بالاترین پردازش و عملکرد از آنها انتظار می‌رود.

عموماً سرورها از پردازنده‌ای قدرتمند با چندین عدد هسته فیزیکی و مجازی، RAM بالا و هارد‌دیسک با فضای ذخیره‌سازی چند ترابایتی، تشکیل می‌شوند) و همیشه روشنی است که درخواست­ های (کاربران) متعددی را پاسخ می­دهد و اطلاعات در آن نگهداری می­شود. سرورهای اینترنتی، اطلاعاتی که در هر زمان از شبانه‌روز بر روی پهنای اینترنت جستجو می‌شوند را، در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

به‌عنوان‌مثال، همان‌طور که می‌دانید مرورگرهای مختلفی از جمله Chrome، Mozilla Firefox،Opera و… وجود دارند که شما می‌توانید از آنها استفاده کنید. زمانی که شما در مرورگر خود (به‌عنوان‌مثال مرورگر Chrome) به دنبال موضوعی هستید، در این حالت درخواست خود را به مرورگر داده و این مرورگر به سرور مربوطه مراجعه کرده و اطلاعات و داده‌های لازم را از آن گرفته و به شما تحویل می‌دهد.

Client چیست؟

به زبان ساده هرآنچه به سمت سرور درخواستی ارسال کند کلاینت است. به عبارتی در هر مدل شبکه‌ای‌، هر سخت‌افزار یا نرم‌افزاری که درخواست اتصال به سرور Server را داشته باشد یک Client محسوب می‌شود.

در معماری شبکه‌ای Client/ server (که در زبان فارسی مشتری/ سرویس‌دهنده ترجمه می‌شود) کلاینت‌ها کامپیوترها، نرم‌افزارها یا کاربرانی هستند که از سرویس‌دهنده، خدمات دریافت می‌کنند. ‌معمولاً دستگاه‌هایی که کاربران به‌عنوان کلاینت با آن‌ها به یک شبکه و سپس به سرویس‌دهنده متصل می‌شوند، کامپیوترهای رومیزی، لپ‌تاپ، نوت‌بوک، گوشی تلفن همراه یا هر وسیله الکترونیکی دیگری است که قادر به برقراری ارتباط و دریافت خدمات از سرور موجود در شبکه باشد.

دیتاسنتر چیست؟

در شبکه اینترنت یکی از مهم‌ترین فاکتورها به هنگام دریافت خدمات سرور، پایداری محسوب می‌شود. محل‌های ویژه‌ای در سراسر دنیا با نام دیتاسنتر یا همان مرکز داده، جهت نگهداری از سرورها احداث می‌شوند که تمرکز آن‌ها بر روی کیفیت شبکه، پشتیبانی قطعات و نرم‌افزارهای موردنیاز است. این مراکز داده به‌صورت تخصصی، شرایط را برای استفاده از سرورها به‌دوراز قطعی و مشکلات دیگر، فراهم می‌آورند؛ بنابراین “دیتاسنتر” محلی است که صدها و یا هزاران کیس سرور (برای نگهداری و پردازش اطلاعات مهم در شبکه استفاده می‌شود) را در رک‌‌‌ها (Rack)، کیج‌ها (Cage) و اتاق‌های مختلف، جای می‌دهد. ساختمان دیتاسنتر از بخش‌های مختلفی مانند اتاق کنترل، اتاق سرور، ژنراتورها، تأسیسات خنک‌سازی، انبار سخت‌افزار، اتاق UPS و Battery Backup، اتاق نگه‌داری از وسایل اطفاء حریق و اتاق مدیریت شبکه تشکیل می‌شود. این بخش‌ها باتوجه‌به نیازها، طراحی و امکانات و زیرساخت برای هر مرکز داده، کاملاً متفاوت خواهند بود.

هاست چیست؟

هاست در زبان انگلیسی (Host) به معنای میزبان است که به بخشی از سرور گفته می‌شود. در دنیای شبکه، میزبانی وب یا Host فضایی اینترنتی و قسمتی از یک سرور است. یک سرور می‌تواند به چندین قسمت تقسیم شود (تقسیم‌بندی مجازی) که به هر قسمت آن، هاست گفته می‌شود. یعنی هر بخش از این سرور به‌عنوان یک‌هاست از یک وب‌سایت میزبانی می‌کند.

برای راه‌اندازی یک وب‌سایت در فضای اینترنت بعد از طراحی قالب سایت، باید به دنبال تهیه‌ی یک‌هاست مناسب برای خود باشید. هاست در واقع فضایی روی یک سرور است که افراد برای راه‌اندازی سایت و نمایش آن به کاربران، آن فضا را از یک شرکت ارائه‌دهنده اجاره می‌کنند. یعنی، زمانی که کاربران بخواهند ­سایت شما را مشاهده کنند، محتواهای وب‌سایت که شامل کدها، تصاویر، فایل‌ها و سایر اطلاعات می‌شوند، باید بر روی یک سرور قرار داشته باشند تا به‌صورت آنلاین قابل نمایش باشند.

باید باتوجه‌به نیاز وب‌سایت خود (میزان پهنای باند، مقدار فضای میزبانی، مقدار ram و…) یک‌هاست با ویژگی‌های مشخصی از شرکت‌های هاستینگ اجاره ‌کنید! این‌گونه بخشی از منابع یک سرور به شما تعلق می‌گیرد و می‌توانید تمام اطلاعات و فایل‌های سایت خود را در آنجا قرار دهید.

DNS چیست و چگونه کار می­کند؟

همان‌طور که می‌دانید، هر سخت‌افزار و یا نرم‌افزار (مثل صفحات وب) در شبکه برای برقراری ارتباط با دیگران از اعداد یا همان IP آدرس‌ها استفاده می‌کنند. شاید شبکه ­ها، سرورها و… برای ایجاد ارتباط با یکدیگر از IP استفاده می‌کنند؛ ولی این کار برای انسان کمی سخت و مشکل خواهد بود به‌ویژه وقتی تعداد این IPها زیاد باشد.

یک مثال واضح‌تر، شماره‌تلفن‌هایی است که یک فرد برای ارتباط روزمره باید آنها را حفظ باشد. اگر تعداد شماره‌تلفن‌ها کم باشد، حفظ‌کردن آن کار سختی نیست؛ ولی اگر تعداد آنها زیاد باشد و شماره ­های جدید هم به آنها اضافه شود، استفاده از این شماره ­ها سخت خواهد شد. برای رفع این مشکل از دفترچه تلفن و نام‌گذاری هر شماره برای شخصی خاص استفاده می­کنیم. آدرس تمام وب‌سایت‌ها نیز در اصل IP هستند و حفظ‌کردن این تعداد IP کار سختی خواهد بود.

DNS مانند یک دفترچه تلفن برای اینترنت است. همان‌طور که شما برای تماس با دیگران به‌جای به‌خاطر سپردن شماره‌ی آن‌ها، از دفترچه تلفن و نام آنها استفاده می‌کنید، DNS نیز مانند یک دفترچه تلفن عمل می‌کند و نیازی به حفظ‌کردن آدرس IPها نیست. کاربر فقط نام وب‌سایت را وارد می­کند، DNS خودش تمام مراحل تبدیل این نام به IP و… را انجام می­دهد.

Domain Name System (سیستم نام دامنه) فهرست توزیع شده‌ای است که نام دامنه قابل خواندن توسط انسان (مانند WWW.google.com) را به اعداد خوانا برای کامپیوترها یعنی IP آدرس تبدیل می‌کند. برعکس این نیز در مورد DNS صدق می‌کند، یعنی DNS سیستمی است که نام دامنه وب را سازماندهی می‌کند و آن‌ها را برای همه کسانی که می‌خواهند به شبکه وصل شوند، قابل‌فهم‌تر می‌کند.

DNS server چیست؟

منظور از DNS سرور چیست؟ بایستی گفت جهت اینکه یک دامنه (نام سایت) بتواند به وب‌سایت اشاره نماید در قدم اول بایستی در DNS Server اضافه شود. اما کار DNS server چیست؟ مکانی که در آن DNS به‌صورت متمرکز، کاری که در بالا گفتیم را انجام می­دهد، معروف به DNS Server است. DNS سرور یک دیتابیس بزرگ است که شامل مجموعه­ ای از دامین­ ها و IPهای مرتبط می­باشد.

به‌عنوان‌مثال اگر دامین google.com باشد سایت به IP با آدرس DNS 64.233.167.99 ،resolve می­شود. DNS سرورهای زیادی در شرکت‌های هاستینگ و سازمان‌ها وجود دارد. این سرور دی‌ان‌اس ها با یکدیگر در ارتباط هستند؛ بنابراین تنها کافی است شرکت هاستینگ شما نام دامنه شما را در سرور DNS اضافه نماید تا تدریجاً (در حدود ۴۸ ساعت) با سایر دی‌ان‌اس ها در سراسر جهان هماهنگ شود.

Domain یا نام دامنه چیست؟

دامنه یا نام Domain، معادل آدرس IP صفحات وب در اینترنت است و به کاربران کمک می­کند تا بجای استفاده از آدرس IP، با یک نام قابل‌فهم‌تری سایت ها را پیدا کنند. به زبان ساده­تر، اگر وب‌سایت را یک‌خانه در نظر بگیریم، نام دامنه همان آدرس خانه است. دامنه ­ها بر اساس “سیستم نام دامنه” یا DNS (Domain Name System)، تعیین می­شوند. هر اسمی که در DNS ثبت شود، دامنه یا Domain نام دارد. هر دامنه یک IP است و ازاین‌رو می­توان گفت که یک آدرس منحصربه‌فرد است که توسط یک سرور یا هاست میزبانی می­شود.

URL چیست؟

URL مخفف Uniform Resource Locator است: روشی هماهنگ و یکپارچه برای تعیین محل منابع در فضای دیجیتال. من دفعه اول این تعریف را نفهمیدم! تعیین محل منابع الزاماً مربوط به اینترنت نیست و حتی در یک کامپیوتر معمولی نیز وجود دارد. در اصل URL اشاره به (آدرس) محل ذخیره یا مسیر داده (فایل) موردنظر در یک سیستم مثل کامپیوتر یا یک شبکه مثل اینترنت، می­کند.

در کامپیوتر، بالای هر فولدری که باز می­شود آدرس محل ذخیره آن فولدر یا محتویات آن، یا همان URL مربوطه نوشته شده است. برای اینترنت نیز همین مطلب وجود دارد. اگر به نواری که در قسمت بالای مرورگرتان در ابتدای همین صفحه قرار دارد نگاه کنید، می‌توانید یک نمونه URL ببینید.

در حقیقت URL همان آدرسی است که شما نه‌تنها در جهت باز کردن وب‌سایت‌ها برای مرور، بلکه در جهت دانلود تصاویر، ویدئو، برنامه‌های نرم‌افزاری و دیگر فرمت‌های فایل که بر روی یک سرور میزبانی قرار گرفته است، از آن استفاده می‌کنید. همان چیزی که گاهی به (اشتباه) زبان ساده‌تر به‌عنوان آدرس سایت به آن اشاره می‌کنند.

پیشنهاد روشی برای تعیین آدرسِ هر چیزی در فضای دیجیتال، بخش مهمی از اختراعِ اینترنت و وب محسوب می‌شود؛ افتخاری که امروز آن را معمولاً به تیم برنرز لی نسبت می‌دهیم. اگر بخواهیم کمی ساده و تا حدی غیردقیق صحبت کنیم می‌توانیم بگوییم بسیاری ازURL ‌ها، موقعیت یک فایل را در جایی از فضای وب برای ما تعیین می‌کنند. فایلی که می‌تواند یک عکس، یک فیلم، یک متن ساده، فایل قالب‌بندی یک سایت (CSS)، یک برنامه مثلاً PHP یا هر چیز دیگری باشد.

آیا URLها و لینک‌ها یک چیز هستند؟

نه آن‌ها یکی نیستند. آن‌ها مشابه هستند، اما یکسان نیستند، هرچند افراد ممکن است از این اصطلاحات به‌جای یکدیگر استفاده کنند. یک لینک را می‌توان به‌عنوان نسخه کوتاه‌تر یک URL توصیف کرد. اگر روی لینکی کلیک کنید، شما را به یک URL هدایت می‌کند، اما لازم نیست لینک، کل URL یا دقیقاً همان URL باشد.

با چند مورد آشنا شدیم که ممکن است با همدیگر اشتباه شوند! سرور، هاست، دامنه، URL و وب.

• سرور فضایی است (برای ذخیره‌سازی) که می­تواند اطلاعات چندید هاست (میزبانی وب‌سایت) را در خود نگه دارد.
• هاست فضایی است که وب موردنظر را روی آن قرار می­دهیم. هاست در اصل میزبان وب است.
• هر وب‌سایتی یک نام (آدرس) دارد که به آن دامنه گفته می­شود.
• URL اشاره گری به لایه­ های (زیر آدرس ­های) وب هستند. البته URL را میشه توی کامپیوتر هم دید. زمانی که شما وارد یک فولدر میشید، آدرس محل اون فولدر، همون URL هستش.
• با وب هم که آشنایی دارید.

تفاوت URL و Domain چیست؟

دامنه یا همان Domain شامل دو بخش نام دامنه و پسوند است.

دامین در واقع آدرس صفحه اصلی وب‌سایت است و هیچ کاراکتر و علامت اضافی در انتهای پسوند آن قرار نمی‌گیرد. اما URL در واقع شامل تمام اطلاعات لازم (مسیر­ها و زیر شاخه­ های لازم) برای یافتن صفحه موردنظر در وب‌سایت است. برای مثال در تصویر بالا فقط دامین نشان‌داده‌شده است؛ ولی اگر فایلی در این وب‌سایت باشد، حتماً باید در مکانی ذخیره شده باشد که برای دسترسی به آن نیاز به مسیر یا آدرس آن در این وب‌سایت هست. این آدرس در ادامه آدرس اصلی وب‌سایت قرار می‌گیرد.

Long forehead hairstyleمثلاً Website.com/exercise/file1 که مسیر فایل یک را نشان می‌دهد. شما می‌توانید از URL به‌عنوان نقشه آدرس‌دهی در مرورگر برای دسترسی به صفحات وب و تصاویر روی سرور استفاده کنید. پس می‌توان نتیجه گرفت که Domain، زیر مجموعه یا بخش کوچکی از یک URL است. درواقع، Domain  به آدرس اصلی سایت اشاره دارد اما URL به آدرس دقیق هر صفحه از سایت اشاره دارد که آدرس اصلی سایت را نیز شامل می‌شود.

پیش‌ازاین که مرورگر اطلاعات را ارسال کند، ابتدا آن‌ها را با کمک الگویی بنام کدگذاری URL، رمزگذاری می­کند. در این الگو، جفت اسم / مقدار {value/name} با علامت تساوی به هم وصل شده، ولی جفت­های متفاوت توسط این علامت&  که به آن ampersand می‌گویند از هم جدا می‌شوند.

name1=value1&name2=value2&name3=value3

جاهای خالی حذف شده و یا توسط کاراکتر + جایگزین می‌شوند و هر کاراکتر غیر حرفی دیگری که وجود دارد نیز توسط مقدار هگزادسیمال جایگزین می­گردد. اطلاعات پس از این که رمزگذاری می­شوند به server ارسال می­گردند.

آدرس صفحه و اطلاعات کدگذاری شده کاربر توسط کاراکتر “؟” از هم تفکیک می‌شوند.

http://www.test.com/index.htm?name1=value1&name2=value2

ما معمولاً‌ پروتکل‌های ارتباطی http و https را می‌بینیم که برای دسترسی به وب‌سایت‌ها استفاده می‌شوند؛ اگر چه پروتکل‌‌های دیگری هم (مثلاً FTP و mailto و  telnet) وجود دارند.

تفاوت وب و اینترنت؟

وب تنها یکی از شیوه‌های ارتباط در بستر اینترنت است که از طریق صفحات وب (Web Pages) انجام می‌شود و معمولاً از مرورگرهای وب (Web Browsers) برای این کار استفاده می‌شود. اما اگر سیستمی وجود داشته باشد که صرفاً از طریق اپلیکیشن موبایل خدمات خود را ارائه دهد، می‌توانیم بگوییم آن سیستم در وب حضور ندارد. نکته اینکه هر نوع ارتباط بر بستر وب، یک ارتباط اینترنتی است. اما هر نوع ارتباط اینترنتی، الزاماً ارتباط بر بستر وب نیست.

مثلاً معنای این جمله چیست: تلگرام، علاوه بر اپلیکیشن موبایل، نسخه‌ی وب (Web Version) هم دارد. منظور از این جمله، این است که شما می‌توانید هیچ برنامه‌ای روی موبایل یا روی کامپیوتر خود نصب نکنید و فقط از طریق مرورگر خود و در بستر وب، از خدمات تلگرام استفاده کنید.

در سال ۱۹۸۹، تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee)که یک فیزیک‌دان بود، یک زبان جدید برای نوشتن و علامت‌گذاری در هایپرتکست‌ها (ابر متن­ها) طراحی و پیشنهاد کرد. زبانی که او می‌گفت: می‌تواند در اینترنت مورداستفاده قرار گیرد (در آن زمان اینترنت وجود داشته و هنوز وب اختراع نشده بوده).

برنرز لی، زبان پیشنهادی خودش را HTML (HyperText Markup Language) یا زبان علامت‌گذاری ابرمتن نامید. این زبان به‌تدریج توسعه پیدا کرد و توانمندی‌های زیادی در آن گنجانده شد. اما ساختار امروزی آن هنوز هم با آنچه برنرز لی پیشنهاد کرد تفاوت چندانی ندارد. مرورگر‌های وب در میان قابلیت‌های متعددشان، از این قابلیت مهم هم برخوردار هستند که می‌توانند زبان HTML را بفهمند.

به پایان این قسمت رسیدیم. ولی مطالب مرتبط هنوز باقی مونده که اونها رو در قسمت بعدی (قسمت هفتم) خواهم گفت.