واسط مغز و کامپیوتر با هوش مصنوعی | خواندن افکار و چالش‌های حریم خصوصی

به گفته hackster

واسط‌های مغزی کامپیوتری (BCIs) از چند دهه پیش تاکنون توسعه یافته‌اند. امروزه با موفقیت‌های قابل توجهی که در شرکت‌هایی مانند Neuralink به دست آمده، به نظر می‌رسد این فناوری سرانجام در حال رسیدن به بلوغ است. اگرچه، تأثیرگذارترین کاربردهای ابتدایی آن مربوط به افرادی است که با مشکلاتی در حرکت یا تکلم مواجه هستند.

تیمی از پژوهشگران به سرپرستی دانشگاه استنفورد، پیشرفت‌های قابل توجهی در توسعه الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) برای تجزیه و تحلیل فعالیت‌های مغزی جمع‌آوری شده توسط BCI و استفاده از آن برای رمزگشایی افکار درونی اعلام کرده‌اند.

فرآیند تبدیل سیگنال عصبی به گفتار: استخراج ویژگی‌ها → شبکه عصبی → احتمال واج‌ها → مدل زبانی → متن به گفتار («Hello»)

فرآیند رمزگشایی

به طور فنی، آن‌ها موفق به ساخت یک «خواننده ذهن» شده‌اند، اما این فناوری با چالش‌هایی همراه است. برای ثبت هر گونه فعالیت، ابتدا نیاز است که شخص به طور عمدی بر روی کلمه یا کلمات مورد نظر تمرکز کند و مهم‌تر از همه، باید الکترودهایی به صورت فیزیکی در مغز او کاشته شده باشد.

پژوهشگران با ضبط فعالیت عصبی از میکروالکترودهای کاشته شده در قشر حرکتی مغز در چهار فرد مبتلا به فلج شدید، این سیستم را بنا نهادند. داده‌های به دست آمده از تلاش برای تکلم یا تصور کردن تکلم بر روی یک سری لغات برای آموزش یک الگوریتم AI به منظور تفسیر معنای آن‌ها استفاده شد. آزمایشات نشان داد که این الگوریتم قادر به رمزگشایی افکار درونی از واژگانی با بیش از 125,000 کلمه با دقتی تا 74% است.

نمودار نرخ خطای واژه (Word Error Rate) را در دو دایره واژگان ۵۰ کلمه‌ای (آبی) و ۱۲۵ هزار کلمه‌ای (بنفش) در تاریخ‌های مختلف نشان می‌دهد؛ خط‌چین‌ها میزان خطای تصادفی را مشخص کرده‌اند.

عملکرد رمزگشایی گفتار درونی

برای رفع نگرانی‌ها دربارهٔ کاربردهای این فناوری، تیم تحقیقاتی روشی طراحی کرده‌اند که بدون وارد کردن یک رمز ورود اختصاصی از سوی کاربر، امکان رمزگشایی افکار درونی وجود ندارد. اگرچه، این به اندازهٔ گاوصندوقی که با یادداشتی با عنوان “وارد نشوید” محافظت می‌شود، امن به نظر نمی‌رسد، اما نمی‌توان هر فناوری با پتانسیل سوء‌استفاده را کنار گذاشت. فواید بالقوه آن باید دنبال شوند، با این حال، با پیشرفت این سیستم‌ها، لازم است حفاظت‌های حریم خصوصی قوی‌تری اتخاذ شود.

بحث و تامل

فناوری BCI، با امکان خواندن افکار درونی فرد به کمک هوش مصنوعی، مرزهای جدیدی را در تعامل بین انسان و ماشین گشوده است. با این وجود، این پیشرفت همراه با مسئولیت‌های اخلاقی و حفظ حریم خصوصی فردی است. آینده این فناوری چشم‌اندازهای هیجان‌انگیزی را همراه با چالش‌های قابل توجهی به همراه خواهد داشت.