نبرد با اپل M1 ادامه دارد: CIX راهنمای توسعه GPU ،NPU و سیستم‌عامل تراشه ۱۲ هسته‌ای P1 را منتشر کرد

به گفته cnx software:

CIX سرانجام مرجع فنی تراشه (TRM) برای P1 (CD8180/CD8160) با هسته‌های Arm Cortex-A720/A520 را به‌همراه راهنماهای توسعه برای GPU (Arm Immortalis G720 و کارت‌های گرافیک مجزای NVIDIA/AMD)، شتاب‌دهنده هوش مصنوعی و نصب/توسعه سیستم‌عامل‌ها (Android ،Linux ،Windows) و فریمور (BIOS) منتشر کرد.

زمانی که برد mini-ITX رادکسا Radxa Orion O6 در دسامبر 2024 معرفی شد، بسیاری هیجان‌زده بودند: گفته شد پردازنده 12-هسته‌ای Armv9 در CIX P1 کارایی‌ای نزدیک به Apple M1 و Qualcomm 8cx Gen3 خواهد داشت، با قیمتی مناسب از 199 دلار برای برد mini-ITX و پشتیبانی نرم‌افزاری شامل ایمیج Debian ،UEFI کامل از طریق پیاده‌سازی متن‌باز EDKII، به‌همراه SDK، مستندات سخت‌افزار و نرم‌افزار، فوروم جامعه کاربری و به‌روزرسانی‌های منظم فریمور و سیستم‌عامل. حتی از CIX با عنوان «شرکت تراشه‌ با اکوسیستم متن‌باز بومی» یاد شد.

انتظارات بالا بود. هنگام نخستین تست Radxa Orion O6 با Debian در مارس 2025، کارایی دستگاه از دیگر پلتفرم‌های Arm که پیش‌تر بررسی کرده بودم مانند Raspberyr Pi 5 و RK3588 SBCs بهتر بود، اما کمی پایین‌تر از ادعای «Apple M1». اکثر قابلیت‌ها با ایمیج Debian ارائه‌شده کار می‌کردند، اما هنوز به بهبود نیاز داشت: کارایی GPU ناامیدکننده بود، Displayport کار نمی‌کرد و پورت‌های USB با کیس‌های NVMe من سازگار نبودند. مصرف توان بیکاری بالا (16–17 وات) برای یک پلتفرم Arm هم مسئله‌ساز بود و تا امروز حل نشده است.

آهنگ انتشار نرم‌افزار و مستندات هم کندتر از انتظار پیش رفت؛ هیجان اولیه جای خود را به ناامیدی و دلخوری در میان بسیاری از کاربران داد. بااین‌حال، کارها متوقف نشد: کد منبع اوایل مارس 2025 منتشر شد به‌همراه شروع کار برای upstream لینوکس؛ گواهی Arm SystemReady SR در پایان آوریل اخذ شد؛ و اخیراً پشتیبانی Mali GPU بهتر شده است.

نگاهی به مستندات موجود برای CIX P1 SoC

با تأخیری بسیار بیشتر از انتظار، اکنون می‌توان مجموعه مستندات P1 را حدود یک‌سال پس از رونمایی Orion O6 در وب‌سایت توسعه‌دهندگان CIX پیدا کرد.

برای دسترسی به مستندات CIX P1 باید به بخش «Documentation Resources» اسکرول کنید؛ دانلودهای Firmware ،OS ،AI ،Graphics و Chip Manual از آنجا ارائه می‌شوند. کلیک روی Download فایل را مستقیماً باز نمی‌کند؛ لازم است با ایمیل و شماره تلفن حساب بسازید و این کار تأیید دستی هم می‌خواهد. من از بازبینی قبلی حساب داشتم، بنابراین توانستم فایل‌ها را دانلود کنم. خلاصه هر بخش در ادامه آمده است.

Firmware

• CIX-P1-Active Cooling TRM-V1.0.pdf (33 صفحه) – مرجع Active Cooling برای کنترل فن P1.
• CIX-P1-BIOS Porting Guide-V1.0.pdf (62 صفحه) – راهنمای پورت کردن BIOS شامل راه‌اندازی محیط بیلد در Ubuntu x86، Ubuntu روی Arm یا Windows، فرایند پورت BIOS و راهنمای کاربردی BIOS.

OS

• CIX-P1-Android Board Bringup Guide-V1.0.pdf (32 صفحه) – توسعه Android و فرایند بوت Android.
• CIX-P1-Android OS Development Guide-V1.0.pdf (105 صفحه) – مرور کلی و فصل‌هایی درباره fastboot، Android Debug Bridge، راهنمای بیلد، حالت بازیابی، OTA با سیستم A/B ،AVB ،OPTEE secure storage، Keymint، gatekeeper و موارد دیگر.
• CIX-P1-Linux ACPI Board-Level Bring-up Guide-V1.0.pdf (105 صفحه) – محتوایی «دقیقاً مشابه» فایل CIX-P1-Android OS Development Guide-V1.0.pdf…
• CIX-P1-Linux DT Board-Level Bring-up Guide-V1.0.pdf (28 صفحه) – توسعه Linux، فرایند بوت، «دستورالعمل‌های انطباق» برای BIOS و سیستم و انطباق کرنل (DTS ،grub…).
• CIX-P1-Linux DT Development Guide-V1.0.pdf (61 صفحه) – Pintrctl ،GPIO ،PWM ،Watchdog و کار با UART/I2C/SPI.
• CIX-P1-Linux OS Development Guide-V1.0.pdf (54 صفحه) – فلش کردن فریمور و نصب Debian، کاربری Debian، توسعه روی Debian و همچنین کاربری Openkylin و Deepin.
• Windows 11 Installation Guide v1.1.pdf (14 صفحه) – ساخت دیسک بوت Windows PE روی USB، استقرار ISO روی USB و نصب Windows 11.

فایل «~$ndows 11 Installation Guide v1.1.docx» معیوب است (احتمالاً همان محتوای نسخه PDF) و قابل صرف‌نظر کردن است.

AI

• CIX-P1-NOE SDK and AI ModelHub Development Guide-V1.0.pdf (47 صفحه) – معرفی، نصب/کاربرد NOE SDK (Neural One)، NOE Compiler، CIX AI Model Hub و کوانتیزاسیون NOE.
• CIX-P1-NPU Development Guide-V1.0.pdf (42 صفحه) – معرفی، پیکربندی سخت‌افزاری NPU در DTS، درایورهای NPU برای Linux و Android ،NOE SDK، شرح حداقلی CIX AI Model Hub و روش‌های دیباگ.

Graphics

مستند گرافیک یک فایل 25 صفحه‌ای است: CIX-P1-Linux GPU Development Guide-V1.0.pdf. این راهنما نحوه شروع توسعه درایور GPU مبتنی بر درایور اختصاصی Arm را توضیح می‌دهد، همچنین انطباق با کارت‌های گرافیک مجزای NVIDIA/AMD و بخشی درباره پیکربندی درایور متن‌باز Panfrost/Panthod دارد.

Chip Manual (TRM)

• CIX-P1-TRM-Part 1-V1.0-Public Developers.pdf (6179 صفحه) – شامل مرور سیستم، CPU ،GPU ،NPU ،VPU ،DPU ،SMMU و PCIe.
• CIX-P1-TRM-Part 2-V1.0-Public Developers.pdf (3051 صفحه) – شامل USB ،FCH (GPIO ،SPI ،I2C ،UART،I3C ،timer ،XSPI و DMA)، DDR ،ISP ،DP ،Audio ،MIPI و Debug.

این حجم از مستندات می‌تواند در صورتی که جامعه علاقه‌مند باشد، به بهبود نرم‌افزار برای CIX P1 کمک کند. مشخص نیست این اسناد کمکی به حل مصرف توان بیکاری بالا بکنند؛ برای برخی کاربران همین نکته غیرقابل‌قبول است. احتمال دارد بهینه‌سازی‌های مدیریت توان در سطح SoC لازم باشد که باید توسط خود CIX انجام شود، هرچند در TRM P1 چند بخش مرتبط با مدیریت توان دیده می‌شود. در بدترین حالت، نیاز به بازنگری سیلیکون خواهد بود.