پروژه Librephone: تلاش FSF برای جایگزینی proprietary blobs گوشی‌ها با فریمور آزاد

به گفته cnx-software

شاید همین حالا روی گوشی هوشمندتان یک سیستم‌عامل متن‌باز داشته باشید؛ مبتنی بر Android مثل LineageOS، GrapheneOS و e/OS، یا مبتنی بر Linux مانند postmarketOS و Ubuntu Touch.

با این حال، به‌دلیل وجود فایل‌های firmware بسته و proprietary blobs، عملاً تنها بخشی از سیستم‌عامل شما واقعاً متن‌باز است. Free Software Foundation با پروژه Librephone می‌خواهد این وضعیت را تغییر دهد؛ هدف این است که proprietary blob مهندسی معکوس (reverse-engineering) شوند و جایگزین‌های متن‌باز برایشان ارائه گردد.

بخش‌هایی از سخت‌افزار مانند WiFi، Bluetooth، مودم‌های 4G LTE/5G، نمایشگر لمسی، حسگر اثرانگشت و موارد دیگر معمولاً با proprietary blobs کار می‌کنند. پس کار ساده‌ای در پیش نیست؛ نیاز به مهندسی معکوس جدی و به‌صورت «clean-room» برای پرهیز از تبعات حقوقی copyright وجود دارد. ضمن این‌که ممکن است در کدهای مرتبط با تنظیم فرکانس و توان رادیوها مسائل مقرراتی نیز مطرح شود؛ هم از سوی FTC و هم سایر نهادهای دولتی در نقاط مختلف دنیا.

برای شفافیت پروژه Librephone ، قرار نیست یک سیستم‌عامل دیگر باشد؛ تنها هدف، بازمتن‌تر کردن توزیع‌های موبایلی متن‌باز موجود است، آن هم با جایگزینی firmware آزاد به‌جای باینری‌های بسته فعلی. بخشی از مستندات پروژه همین حالا منتشر شده است. فاز آغازین، تحلیل فایل‌های باینری موجود در ایمیج‌های LineageOS برای گوشی‌های پشتیبانی‌شده، با استفاده از ابزارهای استخراج خواهد بود. این فهرست شامل تعداد زیادی گوشی و تبلت از برندهایی مثل OnePlus، Google، Motorola، Xiaomi، Fairphone، Samsung و Sony است و علاوه بر آن، بعضی از بردهای SBC از Radxa و Banana Pi را هم در بر می‌گیرد

لوگوی بنیاد نرم‌افزارهای آزاد

کار اولیه با کمک یک donation از سوی John Gilmore (عضو هیئت‌مدیره FSF) تأمین مالی شده است. او می‌گوید:

«سال‌هاست از گوشی موبایلی استفاده می‌کنم که LineageOS با MicroG و F-Droid روی آن نصب است؛ ترکیبی که جاسوس‌افزار و کنترل‌هایی را که Google در گوشی‌های استاندارد Android قرار می‌دهد، حذف می‌کند. بعدتر فهمیدم که توزیع LineageOS تعدادی ماژول باینری انحصاری را که از فریمور گوشی‌های خاص کپی شده‌اند، لینک می‌کند. به‌جای پذیرفتن این وضعیت ناراحت‌کننده، به‌دنبال همکارانی گشتم تا آن ماژول‌های انحصاری را برای حداقل یک گوشی مدرن، مهندسی معکوس کرده و با نرم‌افزار کاملاً آزاد جایگزین کنیم.»

با این حال، ادامه مسیر پروژه Librephone به یاری جامعه نیاز دارد؛ چه در زمینه مهندسی معکوس و چه مستندسازی. Free Software Foundation همچنین برای این پروژه و سایر فعالیت‌های بنیاد، درخواست کمک مالی کرده است.